Alara Altın
Duygularımız bize yol gösterebilir mi? Duygularımızın anlamı nedir? Üzüntü duygusunun bile bize bir yararı var mıdır?
Disney ve Pixar’ın ortak yapımı olan Ters Yüz, küçük bir kız olan Riley’in başka bir yere taşınma hikayesini ele alır. Bu hikaye ele alınırken, insanlara eğlenceli yoldan her duygunun gerekli olduğu anlatılıyor. Riley; neşe,üzüntü,tiksinti,korku ve öfke adında beş duyguya sahiptir. Bu beş duygunun Riley’i nasıl yönettiğini izlediğimiz filmde, en fazla öne çıkan neşe duygusu hep iyiye ve çözüme odaklanırken,yani aslında bardağın dolu kısmını görürkenizleyiciye olumsuz durumlarda bile nasıl iyi olunabileceğini anlatır.
Filmde her bir duyguya yer verilmiştir. Örneğin Rileyyürürken yerdeki kabloya takılmamak için korku duygusu devreye girer ve daha dikkatli olup o kabloya takılmaz. Tiksinti, zehirli bir yemekten Riley’i korur. Öfke ise haksızlığa sesini çıkarmasını sağlar. Üzüntü duygusu, bize kötü bir duygu olarak gelse de aslında bazen bizi doğru yönlendirir. Filmin bir sahnesinde neşe duygusu doğru düşünemediğinde üzüntü duygusu ona o yolu araştırdığını ve yola girmemesini söyler. Ve gerçekten o yola girdiklerinde vücutlarının bazı kısımları yer değiştirir. Bu duruma bakıldığında, üzüntü duygusu bazen bizi olumsuz yolları düşünüp onlardan korunmamızı sağlar, filmde bu apaçık izleyiciye sunulmuştur. Aynı zamanda üzüntü duygusu bazen empati yeteneğimizi de geliştirebilir. Bir insan üzgünken ona neşeli şeylerden bahsetmek yanlış bir tavır olabilir. Fakat empati yeteneği geliştiğinde insan gerçekten karşısındakini anlar ve anlaşıldığını ona hissettirir.
Neşe duygusunun bir sahnede ağlaması her zaman mutluluk halinde olamayacağımızı, olumsuz deneyimler yaşayabileceğimizi gösteriyor. İşte tam bu noktada zor olan şeyleri nasıl kolaylaştırabileceğimiz, iyi düşünmenin çözüm sürecinde ne kadar etkili olduğuna ve bu zor anlarda gülmenin ne kadar önemli olduğu noktasına parmak basılıyor. Neşe duygusu kaybolduğunda, öfke devreye giriyor ve zihnimizin merkezinde öfke olduğunda sosyal ilişkiler azalıyor. Bu bağlamda her duygunun gerekli ama kontrollü olması gerektiği ön plana çıkıyor. Filmde anılara ve uykuya da vurgu yapılmıştır. Mutlu anılar bizi tekrar o ana götürür. Anıların kalıcı olarak hatırlanmasında uykunun öneminin çok fazla olduğu gösterilmiştir.
Sonuç olarak, duyguları somut olarak anlatmaya çalışırsak, duygular yemeğin içindeki malzemeler gibidir, biri olmazsa diğerinin tadı çok baskın gelmeye başlar. Her duygu bizim için gereklidir.